SINT MAARTEN

'Altijd vieren als er iets te vieren valt'... zei onze helaas overleden goede vriend K altijd... en daar houden we ons nog steeds aan.
11 November is het vandaag, Sint Maarten.
Vroeger, toen ik klein was, werd dat vooral in de noordelijke provincies gevierd, zoals Carnaval vooral een feest was voor beneden de rivieren. Ik ben geboren en getogen in Den Haag en wij deden niet aan Sint Maarten. Er was wel een Vrije School in Den Haag, maar ik kende niemand die op die school zat en het feit dat ze daar waarschijnlijk wel Sint Maarten vieren was mij -toen althans- onbekend. Kort nadat onze oudste dochter geboren was, in 1977, kwamen we in aanraking met de Vrije School. Dat wil zeggen met een enthousiaste groep jonge mensen, die bezig was een Vrije School op te richten. Wij voelden ons aangesproken en sloten ons aan. Eerst alleen ik, later ook mijn man Thijs. De school kwam er en groeit en bloeit nog steeds in Delft. Ik denk dat het in 1980 was dat wij onze eerste, bescheiden Sint Maarten feest vierden. Er liepen in het begin meer ouders & grootouders mee dan kinderen denk ik. We hadden nog geen schoolgebouw en liepen vanuit het huis van een van ons, waar 'de school' op dat moment was gehuisvest. Het aantal kinderen groeide echter in rap tempo en daarmee ook de jaarlijkse stoet met  lichtjes in november. In 1985 liep ik met drie kinderen en een kinderwagen met daarin mijn jongste kind. Een klein uitgehold knolletje met een lichtje hing aan de kap en schommelde zachtjes bij het rijden. Justine keek er gebiologeerd naar en viel tevreden in slaap.
Met het groeien van de school groeide ook de jaarlijkse optocht en uiteindelijk trok er jaarlijks een lange sliert kinderen met lampjes door de buurt rondom het schoolgebouw in Delft.
Inmiddels zijn we een generatie verder en lopen cq liepen onze kleinkinderen in de optocht met Sint Maarten mee met hun zelfgemaakte lantaarns. Ze zingen dezelfde liedjes als wij destijds en krijgen mandarijntjes, noten, rozijnendoosjes en -tot hun vreugde- nu ook Milky-Ways, Marsjes en zelfs muntgeld.
Dit jaar mogen er, vanwege de Corona crisis, geen Sint Maarten optochten langs de deuren trekken. Dit tot teleurstelling van mijn jongste kleinkinderen. Een van mijn dochters heeft er iets op bedacht. Ze heeft met haar gezin mooi versierde kaarsen gemaakt, die de kinderen mogen weggeven. Ook wij kregen een paar dagen geleden zo'n mooie kaars 'om licht te verspreiden'. Vanochtend hebben we de kaars aangestoken. Er staat een foto naast uit begin jaren tachtig, van mijn twee oudste dochters met hun lichtje in de binnenstad van Delft.
Jarenlang heb ik in de Vrije School cursussen verzorgd over de verschillende jaarfeesten. Ik heb er ook veel over geschreven, in de schoolkrant en in een boekje getiteld 'Het Jaar Rond'. Een belangrijke boodschap die ik daarbij altijd heb willen meegeven is hoe belangrijk het is dat je weet wat je viert! Wanneer je bekend bent met de inhoud en de achtergronden van wat je viert, dan kan je zelf de vorm bepalen, naar jouw inzicht en mogelijkheden, zodat het past in jouw gezin, jouw omstandigheden. Die vorm is secundair, de inhoud komt eerst! Dat betekent dat je vrij bent in de manier waarop je feest viert, vrij en dus ook los van dogma's of uiterlijke verplichtingen. Omdat de Vrije School helaas ook niet geheel vrij van dogma's is, heb ik die strakke uiterlijke vormgeving en de dwang die erop lag, maar al te vaak meegemaakt. Jammer genoeg weerhoudt het mensen vaak ervan zich met een feest te verbinden, eenvoudigweg omdat het niet aansluit bij hun leefstijl.
Ik ben trots op mijn dochter die haar eigen manier heeft gevonden om toch iets van de inhoud en bedoeling van het feest van Sint Maarten zichtbaar te maken voor haar kinderen en dat op haar manier. Zelfs het feit dat niet alle kaarsen zijn weggegeven past in dat licht. Sint Maarten geeft zijn halve mantel weg aan de arme bedelaar, het andere deel houdt hij om zichzelf warm te houden. Een grootse les: 'je kunt alleen voor een ander zorgen wanneer je ook voor jezelf zorgt' en ook een waarheid die tegenwoordig bijvoorbeeld in de zorgverlening, terecht alle aandacht krijgt.