WILLEM

Willem is dood.
Hij was -in zijn eigen woorden- 'handelaar in ongeregelde goederen' op de Noordermarkt in Amsterdam. Daar kende ik hem van. Willem was een markante man. Jordanees, hoewel niet van geboorte.  Hij was geboren in Nieuw Zeeland. Als hij over zijn geboorteland vertelde veranderde zijn toon en kreeg hij een andere blik in zijn ogen, iets kwetsbaars. Dan nam hij je mee naar het land waar hij de eerste jaren van zijn leven had gewoond. Hoe mooi het daar was en hoeveel beter dan in Nederland. Dat laatste vooral. Voor Nederland had hij geen goed woord over, zeker niet voor de Nederlandse overheidsinstanties. Willem was allergisch voor ambtenaren en regelgeving en helaas had hij daar regelmatig mee te maken.
Hij kon ongelooflijk kankeren op alles & iedereen in Nederland, vooral op mensen die hem de wet voorschreven, politici en ambtenaren in het bijzonder. Enige nuance was hem daarbij vreemd en je moest vooral niet met hem in discussie gaan want dat verloor je geheid. Als je je niet al voortijdig uit het gesprek had teruggetrokken... Hierover met Willem in gesprek gaan was onbegonnen werk. De overheid kon geen goed bij hem doen, dat was onmogelijk. Ik heb regelmatig naast hem gestaan op de markt. Soms was het leuk en was hij goedgehumeurd. Hij plaagde, maar altijd met een vriendschappelijke ondertoon. Als ik zaterdag 's morgens in het café op de Noordermarkt mijn dag begon met het oplossen van een Sudoku, liep hij langs en gaf steevast een klap op mijn krant waardoor ik opschrikte. Dan lachte hij, maar niet op een vervelende manier. Dat soort grappen. Op de kaart die ik vorig jaar namens mijn collega's van de Noordermarkt kreeg nadat ik een auto-ongeluk had gehad, schreef Willem 'niet puzzelen tijdens het rijden!'
Wanneer de Nederlandse overheid of politiek echter ter sprake kwam dan kon hij als een blad aan een boom omslaan en was hij de rest van de dag niet meer te genieten. Dan kankerde hij aan een stuk door en kon je maar beter zorgen dat je uit zijn buurt bleef.
Toch mocht ik hem.
De schaarse momenten dat hij me, 's morgens in het café voor de markt begon, deelgenoot maakte van zijn verlangen naar ruimte, naar ongerepte natuur, weidsheid en vooral naar een leven zonder strakke regelgeving, die momenten waren kostbaar. Dan zag ik een andere Willem dan de plaaggeest of de irritante mopperaar die alles afkraakte en met iedereen ruzie kon maken.
Hij wilde naar Ierland. Daar, aan de Ierse westkust had hij de omgeving uit zijn vroege jeugd, op bereikbare afstand, teruggevonden. Daar was nog ruimte, schone lucht, vrijheid. Het was een lang proces om tot het besluit te komen definitief te vertrekken. Af en toe was hij een paar weken weg en vertelde bij terugkomst hoe goed hij het had gehad, hoe mooi het daar toch was en -altijd weer- hoe verschrikkelijk het hier in Nederland was met al die regels en die ambtenaren... Binnen de kortste tijd bereed hij zijn stokpaardje weer en schopte tegen alles en iedereen die in zijn buurt kwam.  'Wanneer ga je nou eindelijk eens naar Ierland verhuizen?' vroeg ik hem regelmatig. Eerst moest hij zijn woonboot verkopen en er waren nog meer beren op de weg. Meestal lag het aan de overheid dat wat hij wilde niet kon...
Maar uiteindelijk was het zover. De boot was verkocht, de spullen waren opgeslagen in containers om verscheept te worden. Willem nam afscheid van zijn collega's en klanten op de Noordermarkt, waar hij gedurende meer dan 30 jaar gestaan had. 'Ik ben benieuwd hoe lang hij het uithoudt', zei een andere collega tegen mij, 'volgens mij komt hij met hangende pootjes terug. Hij gaat ons vast wel missen...' Ik was daar nog niet zo zeker van.
En toen kwam de Corona-crisis.
Het vertrek moest worden uitgesteld, onmogelijk gemaakt door de machthebbers in Nederland. 'De overheid weer he...' zei Willem met zijn gebruikelijke intonatie en blik erbij. Schouderophalend liep hij door.
Niet de overheid, maar het lot beschikte anders.
Na een zwempartijtje in de Noordzee bij IJmuiden, kreeg hij een fatale hartstilstand. Negenenvijftig jaar is hij geworden. Willem is niet meer.
Er is een Amsterdammer dood gegaan.
Hij wordt gemist.